چرا زیلوی میبد نشان جغرافیایی ملی گرفت؟
زیلوی شهرستان میبد در نخستین همایش ثبت نشان جغرافیایی صنایعدستی که دیروز با حضور «زهرا احمدیپور» رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری برگزار شد، نشان جغرافیایی ملی گرفت.
خبرنامه کارایان
به گزارش ایسنا، صنایعدستی بیانگر صنعت و هنر نیاکان و نمایشگر ذوق، هنر و غنای فرهنگی یک ملت است که همواره در اقتصاد آنها نیز نقش داشته است.
زیلوبافی از جمله صنایعدستی کمنظیر ایرانی است که با برخورداری از مکانیسم پیچیده بافت بهعنوان تکاملیافته گلیم و جاجیم محسوب میشود.
زیلو بهعنوان زیراندازی ساده، بیتکلف، بادوام، خنک و بهداشتی است که تار و پودش از پنبه تشکیل یافته است، دستبافتهای است که قرنها برای مفروش کردن خانههای خدا و بندگان خدا کاربرد دارد.
هر چند بیپیرایه است، اما از خلوص پرمعنایی برخوردار است، در عین سادگی با وقار است و از ویژگیهای آن محدودیت در گوناگونی رنگهای آن است و با وجود آرایههای ساده هندسی، زیبا و جذاب است و راز زیبایی و جذابیت آن در ارتباط عمیق آن با فرهنگ و باورهای عمومی مردم نهفته است. سادگی و صداقت آن همگام و سازگار با اقلیم، بناها و روحیه قناعت مردمان کویر است.
به گواه تاریخ و به استناد زیلوهای ارزشمند و شاهکارهای به جامانده، میبد را باید یکی از مراکز مهم تولید زیلو دانست که بیشک در گسترش و رونق هنر زیلوبافی نقش بهسزایی داشته است.
البته با توجه به قدمت زیلوبافی در میبد که به پیش از اسلام برمیگردد، بسیاری از پژوهشگران و کارشناسان بر این عقیده هستند که هنر زیلوبافی ابتکار مردمان کهن شهر میبد بوده که به وسیله استادکاران میبدی رواج یافته است.
زیلو بهعنوان فرش سلامت نیز معرفی میشود، چون این دستبافته سنتی تنها دستبافتهای است که تماماً با گیاه تهیه میشود. گیاه نرم پنبه جزو مواد اولیه زیلو میباشد که همه خواص پنبه را در این دستبافته میگنجاند و همراه با گیاهان دیگر چون رناس ، نیل و اسپرک رنگهای متنوعی را به خود میگیرد و زیلو را به معرض نمایش قرار میدهد.
همین موضوع باعث شده که زیلو، الکتریسته ساکن ایجاد نکند و اهمیت آن نیز از این بابت است که بار الکتریکی بهصورت الکتریسته ساکن که بیشتر در الیاف پلاستیکی است، در بدن ذخیره میشود و به بدن آسیب میزند. از طرفی زیلو، ذرات معلق در هوا ایجاد نکرده بهعلت نداشتن پرز و خامه به دستگاه تنفسی بدن نیز آسیب نمیرساند و پزشکان استفاده از آن را برای کودکان و بیماران تنفسی توصیه میکنند. همچنین استفاده از آن حساسیت پوستی ایجاد نمیکند و سالها استفاده از آن بهعلت مواد سلولزی موجود در آن، هیچ گونه عوارض پوستی در بدن انسان بوجود نمیآورد.
از دیگر فواید زیلو این است که به طبیعت باز میگردد و پس از کهنه شدن و غیر قابل استفاده شدن در گودالی در کنار گیاهان چال میشدهاند تا بهعنوان کود گیاهی برای بقیه گیاهان مورد استفاده قرار بگیرند.
نکته قابل تأمل دیگر اینکه زیلوبافی بهعنوان یک ورزش سخت محسوب میشود و بافنده در حین بافت مدام در حال رفت و برگشت در عرض زیلو است و بهصورت پی در پی با کَلی و کمونهها بازی کرده و آنها را جابهجا میکند که این کار بهعنوان یک ورزش سخت به حساب آمده و از همینرو زیلوبافان، بدن سالم و تندرستی دارند.
تمام این موارد باعث شده تا پرونده ثبت میبد بهعنوان شهر جهانی زیلو در دستور کار سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری قرار گیرد.
یکی از اهداف اصلی جهانیسازی زیلو و صنعت زیلوبافی، ارتقای جایگاه بینالمللی این صنایعدستی، توسعه بازارهای جهانی و زمینهسازی برای حضور پررنگتر آن در عرصههای بینالمللی و نیز توسعه گردشگری فرهنگی و افزایش اشتیاق گردشگران به بازدید از میبد بهعنوان شهری که دارای این صنایعدستی منحصر بفرد است، میباشد.
زیلوبافی از جمله صنایعدستی کمنظیر ایرانی است که با برخورداری از مکانیسم پیچیده بافت بهعنوان تکاملیافته گلیم و جاجیم محسوب میشود.
زیلو بهعنوان زیراندازی ساده، بیتکلف، بادوام، خنک و بهداشتی است که تار و پودش از پنبه تشکیل یافته است، دستبافتهای است که قرنها برای مفروش کردن خانههای خدا و بندگان خدا کاربرد دارد.
هر چند بیپیرایه است، اما از خلوص پرمعنایی برخوردار است، در عین سادگی با وقار است و از ویژگیهای آن محدودیت در گوناگونی رنگهای آن است و با وجود آرایههای ساده هندسی، زیبا و جذاب است و راز زیبایی و جذابیت آن در ارتباط عمیق آن با فرهنگ و باورهای عمومی مردم نهفته است. سادگی و صداقت آن همگام و سازگار با اقلیم، بناها و روحیه قناعت مردمان کویر است.
به گواه تاریخ و به استناد زیلوهای ارزشمند و شاهکارهای به جامانده، میبد را باید یکی از مراکز مهم تولید زیلو دانست که بیشک در گسترش و رونق هنر زیلوبافی نقش بهسزایی داشته است.
البته با توجه به قدمت زیلوبافی در میبد که به پیش از اسلام برمیگردد، بسیاری از پژوهشگران و کارشناسان بر این عقیده هستند که هنر زیلوبافی ابتکار مردمان کهن شهر میبد بوده که به وسیله استادکاران میبدی رواج یافته است.
زیلو بهعنوان فرش سلامت نیز معرفی میشود، چون این دستبافته سنتی تنها دستبافتهای است که تماماً با گیاه تهیه میشود. گیاه نرم پنبه جزو مواد اولیه زیلو میباشد که همه خواص پنبه را در این دستبافته میگنجاند و همراه با گیاهان دیگر چون رناس ، نیل و اسپرک رنگهای متنوعی را به خود میگیرد و زیلو را به معرض نمایش قرار میدهد.
همین موضوع باعث شده که زیلو، الکتریسته ساکن ایجاد نکند و اهمیت آن نیز از این بابت است که بار الکتریکی بهصورت الکتریسته ساکن که بیشتر در الیاف پلاستیکی است، در بدن ذخیره میشود و به بدن آسیب میزند. از طرفی زیلو، ذرات معلق در هوا ایجاد نکرده بهعلت نداشتن پرز و خامه به دستگاه تنفسی بدن نیز آسیب نمیرساند و پزشکان استفاده از آن را برای کودکان و بیماران تنفسی توصیه میکنند. همچنین استفاده از آن حساسیت پوستی ایجاد نمیکند و سالها استفاده از آن بهعلت مواد سلولزی موجود در آن، هیچ گونه عوارض پوستی در بدن انسان بوجود نمیآورد.
از دیگر فواید زیلو این است که به طبیعت باز میگردد و پس از کهنه شدن و غیر قابل استفاده شدن در گودالی در کنار گیاهان چال میشدهاند تا بهعنوان کود گیاهی برای بقیه گیاهان مورد استفاده قرار بگیرند.
نکته قابل تأمل دیگر اینکه زیلوبافی بهعنوان یک ورزش سخت محسوب میشود و بافنده در حین بافت مدام در حال رفت و برگشت در عرض زیلو است و بهصورت پی در پی با کَلی و کمونهها بازی کرده و آنها را جابهجا میکند که این کار بهعنوان یک ورزش سخت به حساب آمده و از همینرو زیلوبافان، بدن سالم و تندرستی دارند.
تمام این موارد باعث شده تا پرونده ثبت میبد بهعنوان شهر جهانی زیلو در دستور کار سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری قرار گیرد.
یکی از اهداف اصلی جهانیسازی زیلو و صنعت زیلوبافی، ارتقای جایگاه بینالمللی این صنایعدستی، توسعه بازارهای جهانی و زمینهسازی برای حضور پررنگتر آن در عرصههای بینالمللی و نیز توسعه گردشگری فرهنگی و افزایش اشتیاق گردشگران به بازدید از میبد بهعنوان شهری که دارای این صنایعدستی منحصر بفرد است، میباشد.
خبرنامه کارایان