در مورد نقوش محرمات شاید بتوان گفت از قدیمی ترین نقشه های مورد استفاده در انواع منسوجات به ویژه فرشبافی ایران بوده است.علی حصوری در مورد این نقش می نویسد:«قبل از دوره مغول تنها نقشه یی که بتوان با اطمینان از آن سخن گفت محرمات است.محرمات نقشه ی بسیار ساده ای است.تقسیم یک سطح به نوارهای باریک چه راست چه مورب،کار مشکلی نیست.نام محرمات که هیچ ربطی به ماه محرم ندارد و در پاکستان مهرمت تلفظ می شود.نشان می دهد که احتمالا نوارهای باریک محرمات با مهر قبل از اسلام به معنی دعا مربوط است. در زبان ساسانی مهر(Mahr) به معنی دعاست.این واژه در مازندران باقی مانده است.در اوستاMatra تلفظ می شده و واژه ی «منتر»(افسون شده) در فارسی هم همان است.ظاهرا در ایران برای رد گم کردن،شکل مهر را در کلمه عوض کرده وبه محرم ارتباط داده اند تا مورد ایراد واقع نشود.»
سیروس پرهام در خصوص نقش محرمات توضیحات دیگری اضافه می نماید که در پی گیری ریشه های تاریخی این نقش کمک موثری می نماید:
«تاریخچه و اصل اشتقاق لفظ محرمات و سبب اطلاق آن به نقش قالی راه راه معلوم نیست.پس از اسلام پارچه های راه راه را محرمات خوانده اند و در کشمیر،که از دیر باز زیر نفوذ فرهنگی ایران زمین بوده است، به پارچه و شال ترمه ی راه راه«مهرمت»(Mahramat) می گویند و چنین هم می نویسند.فرش و پارچه ی راه راه را «عتابی» و «الیجه» نیز می خوانده اند.اصل اشتقاق الیجه معلوم نیست ولی عتابی از محله عتابیه ی شهر موصل اشتقاق یافته که فرشها وپارچه های محرمات عالی از آنجا صادر می شده است.اگر املاء و تلفظ این واژه محرمات(Moharramaat) باشد می تواند از پارچه های راه راه سبز وسیاه که در مراسم عزاداری ماه محرم به کار می رفته گرفته شده باشد واگر«مهرمت» درست باشد کندوکاو بیشتری باید کرد.
قراین و شواهد تاریخی حکایت از آن می کند که نقش محرمات یکی از کهنترین نقشهای فرشبافی ایران است.پارچه هایی به نقش محرمات از سده های چهارم و پنجم هجری از طبرستان و مازندران باقی مانده و ظرفهای سفالین لعابدار به همین نقش از همین دوران-تا اواخر سده ی ششم-از آمل و ساوه. در صنعت ابریشم بافی پر رونق گرگان و طبرستان سده های چهارم تا ششم،نقش محرمات آنچنان رواج داشته که بیش از دو سوم لباسها و فرشها و پرده ها و خیمه ها و رواندازهایی که در یکصد ونه قطعه مینیاتور قدیمی ترین نسخه ی قابوسنامه نقاشی شده به نقش محرمات است.با توجه به این که این نقاشیها تحت تاثیر نقشهای متداول در پارچه بافی و سفالگری منطقه خزر کشیده شده و با توجه به این که آمل و رویان هم از مراکز عمده ی پارچه بافی و سفال سازی آن دوران بوده وگرگان و طبرستان تا قرنها پس از اسلام سنتهای هنر ساسانی را حراست می کرده اند،با اطمینان نزدیک به یقین می توان گفت که نقش محرمات از نقشهای اصیل هخامنشی و ساسانی است.از طرفی در بسیاری از ظروف مصور یونانی عهد هخامنشی لباس ایرانیان به نقش راه راه و محرمات است.نقش محرمات در صنعت پارچه بافی عصر صفوی عمر دوباره یافت وپس از آن در هنر ترمه دوزی کرمان.اما این که از چه زمان نقش محرمات به فرشبافی فارس،کردستان،فراهان و درخش ونیز قفقاز راه یافته،دانسته نیست چون قدیمی ترین نمونه حداکثر دویست و پنجاه سال دارد و این مدت برای ردیابی یک نقش باستانی بسنده نیست.به هرحال در بررسی ویژگیها و تطور این نقشمایه در هنر و صنعت فرشبافی باید قایل به تفکیک شد و آن را به محرمات دو رنگ و چند رنگ و نیز پهن و باریک تقسیم کرد.نوع دو رنگ که همواره یک رنگ آن سفید است و رنگ دیگر مشکی یا سرمه ای یا یشمی،معمولا به صورت نوارهای باریک چسبیده به هم بافته می شود و به همان شیوه ی ترمه محرمات.گروه چند رنگ،که کردستان و فراهان و قفقاز و ایل قشقایی را در بر می گیرد،نیز به دو دسته ی پهن و باریک تقسیم می شود.محرمات پهن تنها در ایل قشقایی وکردستان و درخش مرسوم است.محرمات باریک رنگارنگ،خاص قشقاییها و بافندگان کردستان و فراهان و آذربایجان شوروری است.»شاید قدیمی ترین سند برای استفاده از نقش محرمات بر روی فرش در یکی از مینیاتورهای مکتب شیراز است که به سال 813 هجری قمری برای نسخه ای از خمسه ی نظامی نقاشی شده که در آن قالیچه ای به نقش محرمات پهن دیده می شود که دلالت دارد بر رایج بودن این طرح در فرشبافی سده های هشتم ونهم هجری.سیروس پرهام معتقد است اگر بتوان ظاهر نبودن فرش محرمات را در دیگر مینیاتورهای کهن ایرانی دلیلی بر متداول نبودن این طرح و نقش در فرشبافی دیگر جاهای ایران(که البته دلیل جامع و مانع نیست) برشمرد،می شود این سند نگارگری را قرینه قرار داد بر روایی نقش محرمات در فرشبافی فارس در سده های هشتم و نهم و سده های پیشتر.