شهرستان مرند در 68 کیلومتری شمال غربی تبریز قرار گرفته است . در این شهر از زمان های قدیم فرش بافی رواج داشته است و شاهد این ادعا یکی از اشعار خاقانی شروانی است که در آن از قالی مرند نام برده شده است .
چون مرا سندس است و استبرق
شاید ار قالی مرندی نیست
نقشه ها و بافت مرند و همچنین شهرستان خوی همانندی فراوانی با طرح و بافت تبریز دارند به گونه ای که تشخیص آنها از تولیدات تبریز به آسانی میسر نیست . کارگاه حاج جلیلی که از نیمه دوم قرن نوزدهم در این شهر در زمینه ی فرش بافی فعالیت داشته است با فرش های مرغوب و اعلای خود به قالی بافی مرند شهرت قابل توجهی داده است.

موزه فرش ایران در تاریخ بیست و دوم بهمن 1356 استقرار یافت و درهای موزه برای نمایش این هنر گشوده شد. نمایش فرش ایران، گرچه طی سالیان دراز به صورت هدیه یا فروش راه به سرزمینهای خارج باز کرده بود، ولی نخستین بار در سال 1873 (1293 هـ.ق) رسما در نمایشگاه جهانی وین به نمایش در آمد و در سال 1891 (1311هـ.ق) اولین و بزرگترین نمایش بین المللی فرش در وین برپا شد. از آن پس فرش ایران در اغلب نمایشگاههای جهانی به نمایش در آمد.
پژوهش در سوابق،تحولات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش، خاصه در ایران، گردآوری و خریداری نمونه قالیهای دست باف ایرانی، برگزاری نمایشگاههای دایمی و موقت از فرش ایران از اهداف این موزه به شمار می آید.
مجموعه موزه فرش ایران شامل با ارزش ترین نمونه های قالی ایران از اواخر قرن نهم هـ.ق تا دوره معاصر است. این مجموعه به طور اخص، گزیده ای از هنر فرش ایران را که در میان فرآمده های سده 13 هـ.ق (19 میلادی9 است در بر می گیرد.
ساختمان موزه فرش ایران با معماری چشمگیری که آذینهای نمای بیرونی آن شبیه دار قالی است در کنار پارک لاله تهران بنا شده است. سطح نمایشی موزه، مساحتی برابر 3400 متر مربع را در بر می گیرد که شامل دو تالار است و برای نمایش انواع مختلف قالیهای دست باف و گلیم مورد استفاده قرار می گیرد.

در اواخر دوران قاجاریه به خصوص بعد از جنگ جهانی اول رقابت جهانی در صادرات فرش دستباف شدت یافت و همواره تولیدکنندگان بزرگ فرش دستباف در تصاحب بازارهای جهانی فرش به خصوص بازارآمریکا و اروپا با یکدیگرقرار داشتند.
در طی سال های 1907 م تا 1925 م چین یکی از بر طرف کننده های نیاز بازار فرش آمریکا بود. بر طبق اسناد موجود در مرکز اسناد ایران میزان کل واردات فرش از تمام دنیا به بازار آمریکا در سال 1907 م برابر 766،351 یارد مربع بود که این میزان 19 سال بعد یعنی در سال 1925 میلادی به بیش از دو برابر افزایش یافت.
در این دوران صادرات فرش در کشوری مانند چین آنقدر رشد کرد که حتی از کشورهایی مانند ایران پیشی فراوان گرفت و رشدی برابر511.5 برابر رشد کرد.
این رشد چشمگیر چین به همراه کشورهایی مثل هند و ترکیه ضربه قابل توجهی به سهم ایران در بازار فرش آمریکا زد.
چین در این دوران طرح ونقش قالی ایران را تقلید می کرد و فرش های خود را گاه با نام فرش ایران به فروش می رساند.در جدول زیر که بر طبق داده های مرکز اسناد ملی ایران است میزان سهم چین در بازار آمریکا در طی این سال ها بیان شده است.