چکیده مقاله

یکی از قدیمی ترین وجوه نمادین درخت ، تجسم بخشی اصل زندگی و نیروی حبان و رشد در آن است ، در رویکردهای اسطوره ای ،درخت زندگی درختی است که میوه ی آن باعث عمر جاودانی و بی مرگی می شود و در میانه ی جهان قرار دارد. پژوهش حاضر می کوشد مفاهیم نمادین نقش مایه ی در خت و آب را در فرش ایرانی توضیح دهد. به همین سبب ارتباط نماد آب و درخت را در اسطوره های کهن بررسی کرده ، سپس نمود آن را در آثار باستانی و دوره ی اسلامی هنر ایران مطرح می کند و در پایان به نمونه هایی از این ارتباط در فرش ایران اشاره می کند.



روش کار توصیفی – تحلیلی - تطبیقی و از طریق مطالعات کتابخانه ای است و بر این اساس نماد درخت زندگی در اسطوره های کهن ملل مختلف و به ویژه در ایران و در متون دینی ، مرتبط با آب حیات بخش توصیف شده اند. در آثار باستانی ایران از دوره های کهن آب و گیاه مرتبط با یکدیگر به تصویر کشیده اند و این ارتباط در هنر دوره ی اسلامی و بر روی فرش های ایرانی ، هم چنان تداوم می یابد. بررسی و تحلیل اسطوره ها نشان می دهد. پیدایش نقش مایه ی درختی که ریشه در چشمه ی آبی دارد تنها یک نفش مابه ی واقع گرایانه نیست، بلکه مفاهیم و عناصر فرهنگی در پس این نقش مایه نهفته است که مفهوم نیروی حیات بخش و برکت و باروری یکی از مهم ترین این مفاهیم و دلیل ارتباط این دو نماد با یکدیگر است.

دانلود و خرید از وردبانک ایرانیان

ادامه مطلب

هنر فرش ایران مانند زبان فارسی از مرزهای جغرافیایی کشور فراتر رفته است. رواج سبک های طراحی و فنون بافندگی قالی ایران در کشورهای شرقی و شمالی کشور و تقلید نا به جای آن در کشورهایی مانند هندوستان، پاکستان و چین همگی خبر از قلمرو گسترش یافته جغرافیای فرش ایران می دهد. فراوانی تنوع و گستردگی کانون های بافت فرش در ایران، در مجموع از همسانی خاصی بهره می گیرد که سازنده نهاد فرش در ایران و تجلیگاه فرهنگ، مناسبات و شئون عدیده ای است که به مرور طی نسل های متمادی بر مبنای این خاستگاه شکل گرفته اند.
آمارهای جسته و گریخته حاکی از آن است که در کشور ایران، رقمی حدود سی هزار محل و کانون (۲۴) قالی بافی کوچک و بزرگ اعم از استان، شهر، ده و آبادی وجود دارد. پرداختن به همه این کانونها، حتى ذکر محل جغرافیایی آنها در این مختصر، ناممکن است. در این کتاب، کوشش شده است تا به طور گذرا، از برخی کانون های مهم (با ذکر یک یا چند ویژگی از آن یاد شود. این گذار از شمال شرقی ایران یعنی خراسان – که به قول قدما «مطلع الشمس» ایران است – راه را آغاز و به جنوب غربی در ایلات قشقایی نشین و خمسه نشین به این…

دانلود مقاله از سایت پژوهشگر

ادامه مطلب

فرش دستباف ایران انواع زیادی دارد. تنوع در روش تولید، اندازه، جنس، کیفیت، ظرافت، نفاست، و گونه گونی طرح، رنگ و تفاوت های ظاهری و ساختاری همگی باعث شده است که فرش دستباف ایران دارای فرآورده های خاصی باشد که هر یک نام مشخصی دارد. در این کتاب، کوشش شده است انواع فرش دستباف ایران بر مبنای یک طبقه بندی کلی به شرح زیر تعیین شود. از نظر سبک محلی
فرش شهری یعنی فرشی که در شهرها بافته می شود. فرش شهری باف که به وسیله بافنده شهر نشین بافته می شود، ظریف است و رجشمار آن بالاست و دارای نقشه و طرح ویژه ای است. بافت فرش در شهرها بیشتر در زمان صفویان با دایر کردن کارگاه های بزرگ قالی بافی در اصفهان و تبریز گسترش یافت.
فرش روستایی فرشی است که به صورت ساده و ابتدایی در روستاها میبافند. فرش روستایی اکثرا، بدون نقشه (ذهنی باف بافته می شود. قطع این فرش ها کوچک و به صورت ذرع و نیم، پشتی، کناره و خرک است. فرش های روستایی زمانی از نظر طرح و ترکیب ویژگی هایی داشت، ولی اینک تحت…

دانلود کامل مقاله از سایت پژوهشگر

ادامه مطلب

در زبان فارسی، واژه «هنر» معادل «فن» و گاه «صنعت» به کار رفته است. در گذشته لفظ هنر معنی عام تری داشته است. معانی علم، كمال، فضل، زیرکی، شجاعت، عدالت، شهامت، تقوی و حکمت هم از واژه «هنر» مراد شده است. مثلا، در حکمت معنوی، مولانا هنر را با کمال، تقوی و انسانیت آورده است:

چون غرض آمد هنر پوشیده شد
صدحجاب از دل به سوی دیده شد

یا حافظ، هنر را مترادف با کمال ذکر می کند:

قلندران طریقت به نیم جو نخرند
قبای اطلس آنکس که از هنر عاری است

و فردوسی حکیم توس، صفت هنر و هنرمندی را برای آدمی می داند که شجاع است:

هنر نزد ایرانیان است و بس
نگیرند شیر ژیان را به کس

به دشمن نمایم هنر هرچه هست
زمردی و پیروزی و زوردست

امروزه، از معانی بسیار وسیع و پر دامنه «هنر» یکی هم برای «صنایع ظريفه» استفاده می شود. به عبارت دیگر در تقسیم بندی هایی که به تازگی معمول شده است، انواع هنر را به گروه ها و دسته های مشخصی تقسیم کرده اند که یکی هم «هنرهای صناعی» است که برخی از تعاریف آن با «هنرهای تجسمی» همخانه و یکسان است. گفتنی است چون بیشتر نمونه هنرهای صناعی در اثر زمان های گذشته با حفظ سنت های اصیل با به کار بستن ویژگی های ملی، فرهنگی، هنری، اجتماعی و مذهبی شکل گرفته اند (درحقیقت صورت محقق و تاریخی حقیقتی سرمدی هستند) و در شمار هنرهای سنتی و سرمدی محسوب می شوند. بنابراین می توانیم قالیبافی را در گروه هنرهای صناعی و سنتی قرار دهیم. بی شبهه، «سنت» حقیقتی ثابت و سرمدی و مبتنی بر معرفتی است که سرشتی مقدس دارد. اصولا سنت یک «رشته فرهنگی» است که بر حسب نیازهای اجتماعی در یک دوره پیدا می شود و به دوره های بعد انتقال می یابد دقت در جوهره و اساس «سنت» ما را به این نتیجه می رساند که سنت نمی تواند زشت باشد، زیرا اگر زشت می بود، به یقین، به مرور زمان متمادی از ذهن ها پاک می شد. این است که هنر سنتی همواره زیباست.

هنرهای سنتی رابطه ای ناگسستنی با هنرهای دینی و اسلامی دارند. در تعریف و تعبیر هنر اسلامی، یکی از کارشناسان به نام تیتوس بورکهارت، اظهار می دارد:

هنر اسلامی نمودار همان مفهومی است که از نامش بر می آید بدون هیچ ابهام و تردیدی. هنر اسلامی بیرونی ترین و ملموس ترین چهره اسلام است. ) در بررسی تکامل و شکل گیری هنر اسلامی چیزی که خیلی از هنرشناسان به آن معتقدند، سهم هنرمندان ایرانی نسبت به دیگر کشورهای اسلامی است و در این بین، سه هنر مشخص و والای ایرانی یعنی فرش دستباف، کاشی سازی و خوش نویسی بیش از همه چشمگیر است که در دنیا شهره آفاق شده است…

لینک دانلود از سایت پژوهشگر

ادامه مطلب

آب جاری یکی از نگاره های موجود در گلیم سیستان به شمار می رود که تاثیر اعتقادات مردم این منطقه و بازتاب آن در دستبافته هایشان را نشان می دهد.
پاور زیر در مورد نگاره آب جاری به صورت مختصر توضیحاتی را ارائه داده است.

ادامه مطلب

ادامه مطلب

ادامه مطلب

هنر و صنعت قالیبافی در تبریز سابقه ای چند صد ساله دارد و امروزه نیز بر همگان ثابت شده که این شهر مهد تولید انواع فرش های دستباف، حتی قبل از دوران صفوی یا تیموری بوده، چرا که از این دوران به بعد قالی بافی در تبریز به شکوفایی و اوج می رسد و بی شک این شکوفایی دارای پیشینه ای طو لانی می باشد.
امروزه این شهر به عنوان شهر جهانی فرش شناخته می شود و هر ساله میزان بالایی از فرش های این منطقه به کشورهای مختلف دنیا صادر می شود.

تبریز به عنوان یک منطقه کهن قالیبافی، دارای سنت ها و اسلوب های خاصی در فرشبافی ایران است. در مقاله پیش رو به معرفی این هنر و صنعت در شهر تبریز می پردازیم. این مقاله در 37 صفحه و در فایل ورد قابل دریافت است. در این مقاله در مورد سر تیترهای هایی مثل اهمیت شهر تبریز، سوابق تاریخی، تاریخ طراحی فرش تبریز، قالی تبریز، ساختار قالی تبریز، رنگرزی و رنگ بندی قالی تبریز و غیره بحث شده است.چ

ادامه مطلب