طرح شکارگاه در فرش ایران
شکارگاه [sekargah]
منبع:فرشنامه ایران،دکتر حسن آذرپاد،فضل الله حشمتی رضوی،تهران1383،صفحه 112
اساس این طرح، نگارههای « درختی» است: شاخه و برگهایی که همانندی زیاد به طبیعت دارد به اضافه منظر شکار: نقش پرندگان و حیوانهایی شکاری در حال گریز و شکارچی پیاده یا سوار با تیر و کمان و با زبر دگیاه سر به در آورده است و کوشکی که احتمالا در گوشه ای دیده می شود.
نقش شکار در ایران پیش از اسلام نیز رواج داشته است. در«طاق بستان» بدنه های سراسر دیوار برای نمایش شکار حجاری شده است. نقش شکار، در طرح های مینیاتوری نیز فراوان آمده است و در کارهای سفالینه «ری» مربوط به زمان «تیموریان»، نقشهایی از مجالس شکار و یا چوگان نیز دیده می شود.
نقش منظره شکار در قالی،به احتمالی ذر زمان «شاه تهماسب صفوی» آغاز شد و بافندگان تحت تاثیر نقشهای شکار در مینیاتورها به بافت این گونه قالیها پرداختند که در اروپا از آن به نام «شکاری» یاد می کنند. نقشهای شکار در زمان «شاه عباس»، پیچیده تر شد و نگارههای آن هر چه بیشتر، «تجریدی» (استیلیزه) شد.
از قالیهای تاریخی شکارگاه یکی در «موزه پولدی پزولی» است که اندازه آن 90/6×60/3 متر است با رنگ آبی سیر در زمینه. نقش مرکزی فرش لچک ترنجی است سرخ رنگ با شاخه و برگ و شکوفه و گل. در وسط ترنج آمده است:
«شد از سعی غیاث الدین جامی* بدین خوبی تمام این کار نامی -929» و نقش حاشیه آن اسلیمی های پخن دوگانه است با شاخه های پرگل و سوارانی که از پی شکار می تازند. در تنه فرش نیز چند بیت شعر است که برخی اصطلاحات قالیبافی را می توان در آن دید: « این نه فرش است گل نسرین است... نقش زنجیره او کرده عیان*جدول آب به هر گوشه روان.برگ اسلیمی او در دیده* زلف حوری است به هم پیچیده، هست هر برگ ختایی به نظر* سربسر کاله سیراب دگر...تارش از رشته جان بافته اند* بهردارای جهان بافته اند». قالی دیگری در «موزه هنر و صنعت» وین است با رنگ چهره ای مایل به عنابی در زمینه لاکی سیر در حاشیه. این قالی ابریشمی که تار و پود و پرز آن از ابریشم است و بخشهایی از نقش آن نیز با نخ نقره ای بافته شده است. به عقیده برخی از کارشناسان، سر آمد همه قالیهای جهان است.
در هر اینچ (54/2 سانتیمتر مربع) آن 27×29 گره به کار رفته است و به این دلیل ریز باف ترین فرشی است که از دوره «صفوی» به جا مانده است. نقش مرکزی فرش ترنجی است هشت گوشه و سبز رنگ با نقشهای اژدها، مرغ آتشخوار و در وسط و در هر گوشه فرش، یک چهارم ترنج، و شکارچیان سوار در حال حمله به گروهی از حیوانات. در حاشیه که رنگ آن سرخ ارغوانی است، ریفی از آدمهای بالدار در زمینه ای با نقش پرندگان و گل و نگارههای مارپیچ دیده می شوند که همچون فرشتگان می نمایند و ظرف میوه به سوی هم گرفته اند. کارشناسان تنها عیب این قالی را رنگ عنابی روشن متن آن می دانند که احتمالا به هنگام بافت سیرتر و زیباتر بوده است.
نقش شکار در ایران پیش از اسلام نیز رواج داشته است. در«طاق بستان» بدنه های سراسر دیوار برای نمایش شکار حجاری شده است. نقش شکار، در طرح های مینیاتوری نیز فراوان آمده است و در کارهای سفالینه «ری» مربوط به زمان «تیموریان»، نقشهایی از مجالس شکار و یا چوگان نیز دیده می شود.
نقش منظره شکار در قالی،به احتمالی ذر زمان «شاه تهماسب صفوی» آغاز شد و بافندگان تحت تاثیر نقشهای شکار در مینیاتورها به بافت این گونه قالیها پرداختند که در اروپا از آن به نام «شکاری» یاد می کنند. نقشهای شکار در زمان «شاه عباس»، پیچیده تر شد و نگارههای آن هر چه بیشتر، «تجریدی» (استیلیزه) شد.
از قالیهای تاریخی شکارگاه یکی در «موزه پولدی پزولی» است که اندازه آن 90/6×60/3 متر است با رنگ آبی سیر در زمینه. نقش مرکزی فرش لچک ترنجی است سرخ رنگ با شاخه و برگ و شکوفه و گل. در وسط ترنج آمده است:
«شد از سعی غیاث الدین جامی* بدین خوبی تمام این کار نامی -929» و نقش حاشیه آن اسلیمی های پخن دوگانه است با شاخه های پرگل و سوارانی که از پی شکار می تازند. در تنه فرش نیز چند بیت شعر است که برخی اصطلاحات قالیبافی را می توان در آن دید: « این نه فرش است گل نسرین است... نقش زنجیره او کرده عیان*جدول آب به هر گوشه روان.برگ اسلیمی او در دیده* زلف حوری است به هم پیچیده، هست هر برگ ختایی به نظر* سربسر کاله سیراب دگر...تارش از رشته جان بافته اند* بهردارای جهان بافته اند». قالی دیگری در «موزه هنر و صنعت» وین است با رنگ چهره ای مایل به عنابی در زمینه لاکی سیر در حاشیه. این قالی ابریشمی که تار و پود و پرز آن از ابریشم است و بخشهایی از نقش آن نیز با نخ نقره ای بافته شده است. به عقیده برخی از کارشناسان، سر آمد همه قالیهای جهان است.
در هر اینچ (54/2 سانتیمتر مربع) آن 27×29 گره به کار رفته است و به این دلیل ریز باف ترین فرشی است که از دوره «صفوی» به جا مانده است. نقش مرکزی فرش ترنجی است هشت گوشه و سبز رنگ با نقشهای اژدها، مرغ آتشخوار و در وسط و در هر گوشه فرش، یک چهارم ترنج، و شکارچیان سوار در حال حمله به گروهی از حیوانات. در حاشیه که رنگ آن سرخ ارغوانی است، ریفی از آدمهای بالدار در زمینه ای با نقش پرندگان و گل و نگارههای مارپیچ دیده می شوند که همچون فرشتگان می نمایند و ظرف میوه به سوی هم گرفته اند. کارشناسان تنها عیب این قالی را رنگ عنابی روشن متن آن می دانند که احتمالا به هنگام بافت سیرتر و زیباتر بوده است.
منبع:فرشنامه ایران،دکتر حسن آذرپاد،فضل الله حشمتی رضوی،تهران1383،صفحه 112
بازدید کننده گرامی ، شما به عضویت سایت در نیامده اید.
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید.
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید.