انار درختی است با قد متوسط،برگهای نیزه ای سبز گلهای به رنگ قرمز و یا نارنجی و میوه های کروی.انار درختچه ای از تیره موردیها که گاهی تیره ای جداگانه نیز به شمار می رود.در پوست این درخت و به ویژه در ریشه پوست میوه آن اندازه زیادی(نزدیک به40 درصد)ماده مازوجی یافت می شود.
پس از رسیدن کامل میوه و مصرف دانه های درون پوست آن را خشک نموده که در رنگرزی کاربرد بسیاری دارد.درپاره ای از جنگلها درختانی از انار وحشی یافت می شود که به آنها گلنار فارسی یا انار نو گفته می شود.این درختان میوه نمی دهند و تنها گل دارند و گل ها را پس از چیدن و خشک کردن در رنگرزی به کار می برند.از پوست انار علاوه بر ماده مازوجی،ماده ای زرد رنگ مایل به قهوه ای به دست می آید که در رنگرزی پشم کاربرد زیادی دارد.
خاصیت طبی انار قبل از میلاد برای مصری ها،یونانی ها و مردم دیگر مشرق معلوم بود.انار به طبابت علمی از سال 1807 داخل شده است.در این کار اطباء هندی کمک شایانی کرده اند.بسته به نوع و جنس،میوه انار شیرین یا ترش است.مزه ترش انار به علت وجود اسید سیتریک می باشد در شیره انار وحشی9%-5% و انار پرورشی 4%-2% اسید سیتریک وجود دارد.در پوست انار39%-22% مواد مازویی هست.آب انار حاوی مقدار فراوان شکر و عروق مفید است و برای بیماران قند(دیابت) هم شیره انار مقید است.در جمهوری آذربایجان از زمانهای پیشین از شیره انار رب و آب انار وحشی مخلوط با شکر شربت تهیه می کنند.شربت انار عمل هضم را آسان و در معالجه مرض اسکربوت نتیجه خوبی می دهد.رب انار ضعف عمومی و عطش را برطرف می کند.
انار گونه های مختلف دارد و از سال1932 از شیره انار وحشی در سطح کارخانه ای برای صنایع غذایی اسید سیتریک به دست می آورند(برای این منظور کارخانه ای در باکو تاسیس شده بود) و از اسید سیتریک ساخت همین کارخانه در سال های جنگ داخلی سیترات سدیم تهیه می شد که در انتقال خون به کار می رفت از اسید سیتریک در صنایع غذایی و پزشکی بسیار استفاده می شود.
این درختچه در جنگلهای(بلوط غرب) و آلان در سردشت انتشار دارد و نام محلی آن در سردشت هینار می باشد.
گذشته از مصرف خوراکی دانه های انار که به این منظور در سرزمین خودمان که خاستگاه اصلی آن به شمار می رود به فراوانی کاشته می شود،در برخی از زمین ها،باغ های بسیاری را برای پرورش آن اختصاص می دهند.از پوست میوه آن که محتوی تانن فراوان است نیز در رنگرزی سنتی پارچه و پشم و سایر الیاف و همچنین در برخی از شهرهای شمالی به مقدار زیاد در دباغی چرم و تهیه پوست و برای مصارف مختلف استفاده می شود.
تیره انار فاقد کیسه های ترشحی اسانس است ولی آبکش درونی و بلورهای ما کل شده ی فراوان اکسالات کلسیم در آبکش ثانوی دارد که تقریبا در سری های متحد المرکز قرار دارند.سلولهای محتوی تانن تقریبا در تمام اندام ها به ویژه در پوست میوه بسیار فراوان دیده می شوند.
نور و عوامل تغییر دهند رنگ ها روی ماده رنگی که از پوست انار(به خصوص انار ترش)گرفته می شود تاثیر ندارد و الیافی که با این رنگ،رنگرزی می شوند ثبات رنگی بیشتری دارند.

روش استفاده صنعتی از پوست انار

عموما پس از رسیدن کامل میوه انار و استفاده دانه های پرآب آن از پوست آن نیز استفاده می شود.پوست های انارهای شیرین و ترش یا دو مزه را تواما خشک می کنند بعد از آن که خوب خشک شدند آنها را نرم یا نیم کوب کرده بعدا حاصل را خیس می کنند و می جوشانند سپس آن را صاف می کنند و برای رنگرزی حاضر می کنند.جهت رنگرزی با عصاره به دست آمده ابتدا آن را داخل ظرف آب جوشانده و پارچه یا الیاف مورد نظر را در آن قرار می دهند و پس از مدتی آن را بیرون آورده و خشک می کنند.

واکنش های گوناگون شیمیایی در برابر محلول پوست انار

1.مواد اسیدی،رنگ محلول را قدری قرمز می نماید.
2.مواد قلیایی،رنگ محلول را به قهوه ای مایل به قرمز دگرگون می کند.
3.مواد آهنی،نخست رنگ محلول را سبز و سپس سیر تر و دست آخر،سیاه می سازد.
4.مواد مسی،رنگ محلول را به سبز زیتونی دگرگون و سپس رسوب قهوه ای می دهند.