استان فارس با دارا بودن ۱۲۰ رشته از ۲۵۰ رشته صنایع دستی کشور خاستگاه بسیاری از هنرها در این حوزه است که با توجه به ارزش افزوده فروش محصولات صنایع دستی و در صورت حمایت از تولید آثار ارزشمند بومی با معرفی و شناساندن آن میتوان با ورود به بازارهای خارجی زمینهساز رونق اقتصادی در این بخش شد.
هنر، میراث تاریخ کهن استان فارس و شهرستان جهرم است که به دستان مردان و زنان هنرمند این دیار گره خورده و اثری زیبا و به یاد ماندنی را خلق کرده است.
جهرمیها از دیربار خالق هنرهای اصیل و ارزشمندی بودند که حفظ و حراست و احیای آن ضرورتی است که این روزها برای باقی ماندن سنتهای زیبای گذشتگان احساس میشود. هنری که از فرش گرفته و به انواع سبد، حصیر، کلاه و اشیاء زینتی ساخته شده از برگ درختان نخل ختم میشود.
مدیر مرکز جهرم شناسی میگوید: در روزگاران گذشته، همانطور که زندگیها بیآلایش بودند، شغلها نیز ساده بودند و مردم از طریق کارهایی به کسب درآمد میپرداختند که امروزه دیگر یا از بین رفتهاند یا به تعداد انگشتان یک دست در هر شهری منبع رزق وروزی هستند چرا که ادامه پیدا کردن این شغلها منوط بوده به همان زندگیهای ساده قدیمی که دیگر خبری از آن نیست.
مجیدرضا جهان مهین در گفتگو با مهر ادامه میدهد: اما در کنار بیشتر این شغلها، مشاغلی نیز بودند که علاوه بر این که منبع درآمدزایی افراد به حساب میآمدند از جنبه هنری نیز قابل اعتنا بودند و از این جهت حفظ و نگهداری آنها در واقع حرمت گذاشتن به گذشته و آداب و رسوم خودمان است.
وی شغلهایی مانند مسگری، ملکیدوزی(ملکین دوزی)، کوزهگری، نمدمالی، لودهبافی، چینیبندزنی، دلودوزی، جل دوزی و لحاف دوزی را از جمله مشاغلی میداند که در جهرم تا همین ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته هم رونق بسیاری داشته است.
مدیر مرکز جهرم شناسی با اشاره به این که هنوز در گوشه و کنار این شهرستان پیرمردان یا پیرزنانی هستند که از این طریق امرارمعاش میکنند، بیان میکند: از جمله این هنرهای باقی مانده از دوران گذشته ملکین بافی و لوده افی است که از پیشینه قدیمی برخوردار بوده و بازماندگان این هنر همچنان در شهرستان جهرم به این حرفه اشتغال دارند.
وی به لزوم توجه به هنر صنایع دستی اشاره میکند که به عنوان یک هویت تاریخی و هنری پیشینیان باید همچنان زنده و پاینده باقی بماند.
اما همین اندک افرادی که امرارمعاش خود را با فروش هنرهای ساخته دست خود تامین میکنند از نبود مکانی برای عرضه این محصولات گلایه دارند.
یک هنرمند حوزه صنایع دستی به خبرنگار مهر میگوید: نبود مکان مناسب برای عرضه بدون واسطه و با قیمت واقعی صنایعدستی سبب رکود و بی رونقی این هنر در جهرم شده است.
حسین زراعت پیشه در گفتگو با مهر با اشاره به این که هر سال و در ایام نوروز با ایجاد نمایشگاههایی در سطح شهر جهرم به صورت مقطعی به عرضه و فروش محصولات و صنایع دستی هنرمندان اقدام میشود، بیان میکند: با توجه به استقبال مردم و مسافران نورزی از این نمایشگاهها اما عدم استمرار آن در طول سال بهواسطه نبود مکان دائمی فروش، هنرمندان این رشته را دلسرد کرده است.
ایجاد بازارچههای صنایع دستی نه تنها برای به رونق این حرفه کمک میکند بلکه فروش بدون واسطه و با قیمت واقعی کالاها به نفع مصرفکنندگان نیز است وی که معتقد است جایگاه واقعی صنایع دستی با ایجاد بازارچه رونق میگیرد، ادامه میدهد: ایجاد بازارچههای صنایع دستی نه تنها برای به رونق این حرفه کمک میکند بلکه فروش بدون واسطه و با قیمت واقعی کالاها به نفع مصرفکنندگان نیز است.
به باور این هنرمند جهرمی ایجاد محلی برای عرضه آثار و صنایع دستی تاثیر بسزایی در بهبود اقتصاد خانوادهها دارد اما به حوزه صنایع دستی توجه کافی نشده است.
بی رونق بودن صنعت و نبود اعتماد شغلهای وابسته به کشاورزی به سبب مشکلات ناشی از خشکسالیهای مداوم و پیوسته سبب شده تا گرایش به اشتغالهای دیگر در میان مردم افزایش پیدا کند که هنر صنایع دستی میتواند عامل کسب درآمد افرادی که در این زمینه دارای مهارت ویژه هستند، باشد.
در این رهگذر رئیس مرکز فنی و حرفهای جهرم میگوید: این مرکز آمادگی لازم جهت آموزش متقاضیان در رشتههای مختلف دارد و در زمینه صنایعدستی نیز تا کنون چندین دوره برگزار شده و قصد توسعه این مهارتها در آینده داریم.
جلال بادروج در گفتگو با مهر عدم نیازسنجی را از معضلات موجود در ایجاد اشتغال رشتههای فنی و هنری در جهرم میداند که برون رفت از آن نیاز به تعامل سایر دستگاههای متولی و آموزشی شهرستان دارد. وی همچنین از تعامل با سایر مجموعهها برای ایجاد مکان دائمی عرضه و فروش تولیدات صنایعدستی در جهرم خبر میدهد.
استفاده از خانههای تاریخی شهرستان جهرم به عنوان بازارچه فروش صنایع دستی نسخهای است که بارها بر زبان مسئولان این شهرستان جاری میشود.
فرماندار ویژه جهرم که معتقد است توجه به حوزه صنایعدستی و هنرهای بومی و محلی زمینه تحقق شعار اقتصاد مقاومتی را فراهم کرده و سبب ایجاد اشتغال و کسب درآمد پایدار میشود، میگوید: آمارها نشان میدهد که بالاترین دغدغه خانوادهها در بحث اشتغال است و باید مجالی فراهم شود تا با توجه به مهیا بودن زمینه استعدادهای فراوان در حوزه صنایعدستی جهرم به عرضه و فروش محصولات این بخش کمک شود.
وی با اشاره به این که هر چه آمار اشتغال بالاتر برود، آسیبهای اجتماعی و مسائل و مشکلات ناشی از آن در جامعه کمتر میشود، اظهار میکند: با زمینهسازی برای ایجاد اشتغال جوانان، جامعه سالمتری را شاهد هستیم.
صحرائیان با اشاره به اینکه به برنامهریزیهای انجام شده در راستای ایجاد باراچه دائمی فروش و عرضه محصولات صنایع دستی، میگوید: در این راستا با ایجاد تفاهمنامه میان کمیسیون امور بانوان فرمانداری و اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی جهرم، منزل تاریخی طوفان به مرکز دائمی فروش محصولات صنایعدستی تبدیل میشود.
فرماندار ویژه شهرستان جهرم با اشاره به اینکه مرمت و بهسازی این خانه تاریخی با همکاری شهرداری، مرکز آموزش فنی و حرفهای، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اتاق اصناف برای ایجاد بازارچه دائمی صنایع دستی انجام میشود، اذعان میکند: اداره میراث فرهنگی شهرستان جهرم نیز جهت فعالیت هنرمندان در بازارچه صنایع دستی و هنرهای بومی و محلی با کمیسیون بانوان فرمانداری جهرم به عنوان متولی بازارچه همکاری میکند.