قالي بافي در دوره هاي پيشين

قالي بافي در دوره هاي پيشين

فرش در دوران پیشین

با وجود آنكه در مورد اولين دست بافته هاي بشر اطلاعاتي كم و بيش كافي وجود دارد ولي درباره نخستین فرش هاي گره دار جهان و تاريخ و محل بافت آنها دانسته هاي ما اندك بوده و بيشتر در حدود حدس و فرضيه باقي مانده است. در رديابي معكوس مسير توسعه و پيشرفت فن قالي بافي و رسيدن به نقطه شروع و مهد اين پيشه ی مفيد كه پيدايش آن تنها بر اساس رفع احتياج و توسط چادرنشيانان و قبايل صحراگرد صورت گرفته است پژوهشگران اروپایي در گذشته در تحقيقات خود به اين نتيجه رسيده بودند كه تمدن هاي باستاني مصر و ‌آشور گهواره فرش بافي جهان بوده اند و شواهد نستباً معتبري نيز در صحت اين مدعا در اختيار داشتند . از جمله مندرجات تورات به هنگامي كه در فصل هجرت قوم بني اسرائيل در باب آرايش خيمه ها و استفاده از قالي سخن مي راند و همچنين ستون يادبودي از شلمانصر دوم آشوري كه در آن نقش دو تخته فرش با ريشه هاي بلند حكاكي شده است. فرضيه اين محققين كه قدمت بيشتر و اصالت كمتري داشته و بیشتر بر مباني گفتاري استوار بوده و يا اشاره بر نمونه اي غير از فرش حقيقي چون نقش سنگي آن دارد با كشفيات باستان شناس معروف روسي به نام «رودنكو»(PROFESSOR S.I.RUDENKO) كه در نيمه اول قرن گذشته در ميان توده هاي يخي موفق به كشف يك تخته فرش گره دار مي گردد به كلي دگرگون شده و در نتيجه مهد قالي بافي از سواحل نيل و رودخانه هاي دجله و فرات به آسياي مركزي تغيير مكان مي دهد. با شرح كامل تر اين حفاري و تفاسيري كه بر نتيجه اين كشف با اهميت نوشته شد مسئله را در زير نور تابان تري مي بريم.


قالی پازیریک
فرش بهارستان معروف به بهار خسرو
صنعت فرش بافی از اوایل اسلام تا سلسله هاي قره قويونلو در ایران
قالی بافی در عصر صفویه (907 -1135 هـ.ق)

منبع:کتاب افسانه جاویدان فرش ایران،محمد جواد نصیری،انتشارات فرهنگسرای میر دشتی،چاپ اول تهران،1389،صفحه 14

ادامه مطلب

طرح خشتی قالی کرمان

نقش خشتی

طرح خشتی قالی کرمان


این نقش از نظر بافت و نقش پیش پا افتاده ترین نقش ها در صنعت قالیبافی کرمان است که یا به صورت لوزی است یا به شکل صاف و در مجموع مثل قالب های خشت زنی است که در داخل آن گل یا مرغ به حیوان و یا دسته های گل و برگ کشیده می شود، در حاشیه بزرگ و کوچک نیز مربع ها به چشم می خورد .طرح های خشتی بیشتر به صورت بندی (واگیره) هستند و ندرتاً ممکن است در وسط طرح ترنج هم طرح شود.
گاه لاله های رنگارنگ و آهوان و غزالها در حاشیه و در متن طراحی شده است دور تا دور لوزی ها، حاشیه ها با اسلیمی ماری ترسیم شده است و در داخل آن ها گلدان های پر از گل که از تنوع خاصی برخوردارند، طراحی شده است.



منبع:واعظی،حمیده،طرح ها و نقوش فرش دستباف کرمان،کرمان،انتشارات خدمات فرهنگی کرمان،1386،صفحه 24

ادامه مطلب

نقش فرش قابی یا قاب قرآنی کرمان

نقش قابی یا قاب قرآنی

قالی قاب قرآنی

این نقش کرمان به قاب قرآن معروف است . طرح متن قالی با تقسیم بندی های منظم، به قاب ها و کتیبه های چند ضلعی تقسیم شده است بطوری که هر یک جداگانه و مستقل، طراحی همسان با دیگر قاب ها و گاه متفاوت با آن ها را در بر می گیرد.
طرح قاب قرآنی در گذشته با رجشمار بالا و بیشتر به رنگ لاکی سیر در شهر راور بافته می شده است و حاشیه آن شبیه جلد قرآن بوده است. امروزه فقط در روستای اختیار آباد در 35 کیلومتری شهر کرمان با رجشمار پائین بافته می شود. به همین دلیل نام تجاری آن را طرح ستونی اختیار آبادی می نامند.
این طرح برخلاف طرح خشتی است، یعنی یک قاب کوچک و یک قاب بزرگ دارد، شاید چهارگونه قاب در داخل یک قالی کار شده باشد که عموماً چهار گوش یا مربع و یا مستطیل است و حاشیه آن به رنگ قاب قرآن و جلد قرآن شبیه است .
متن طرح اسلیمی ها و ختایی های شکسته به صورت زیبا پر شده است. این طرح به وسیله غیر ایرانی در کرمان سفارش و به قلم حسن خان هنرمند کرمانی که در قسمت قبل توضیح داده شده است طراحی شده و به نام قاب قرآن ثبت شده است.


منبع:واعظی،حمیده،طرح ها و نقوش فرش دستباف کرمان،کرمان،انتشارات خدمات فرهنگی کرمان،1386،صفحه 25

ادامه مطلب