قالی شیخ صفی الدین اردبیلی

قالی اردبیل(موزه ویکتوریا و آلبرت)
این قالی یکی از بهترین نمونه های قالی دوره صفویه میباشد.طول آن 34 قدم و نیم و عرض آن 17 قدم و نیم میباشد.[534*1028 سانتی متر] در وسط آن ترنجی است و دور آن را با گلهای قشنگ تزئین کرده اند.زمینه این قالی بزرگ آبی سیر است و تمام متن آنرا با گل و برگهای زیبا پوشانیده اند.در حاشیه این قالی اسم بافنده و تاریخ بافت آن همراه با مطلع یکی از غزلهای حافظ باین صورت آمده است:
جز آستان توام در جهان پناهی نیست سرمرا بجز این در حواله گاهی نیست
«عمل آستان مقصود کاشانی فی سته 946»
قالی اردبیل از لحاظ رنگهای انتخاب شده،طرح و استادی در بافت یکی از شاهکارهای درجه اول قالی در جهان هنر است و چون دارای امضاء استاد بافنده و تاریخ بافت میباشد سند بسیار معتبری از فن قالی بافی در زمان شاه تهماسب میباشد.
تار و پود این قالی از ابریشم است و گره آن از نوع فارسی است.در هر اینچ مربع آن 17 گره در یک جهت و 19 گره در جهت دیگر موجود است و این تعداد تقریبا مساوی تعداد گره های بهترین انواع قالی کاشان است.
پشم این قالی از نوع پشم های آذربایجان میباشد ولی بواسطه داشتن گره های فارسی و همچنین اسم بافنده آن( مقصود کاشانی) میتوان بجرات گفت که این قالی ساخت سایر استانهای ایران غیر از آذربایجان میباشد.
طرح و بافت این قالی بسیار زیبا و جالب است.در وسط این قالی ترنج شانزده گوشی قرار گرفته است و شانزده شمسه زیبا دور آنرا بفواصل مناسب و مساوی پر کرده اند.حاشیه قالی دو کناره باریک دارد و در میان این دو کناره طرح ابری جالبی گنجانیده شده است.
در مورد محل بافت این قالی در بین کارشناسان این فن بحث زیادی در گرفته است.عده ای آنرا منتسب به تبریز و عده ای قزوین و سایر شهرهای ایران میدانند.
در سال 1893 میلادی مطابق با 1311 هجری قمری ادوار استیک قالی شناس انگلیسی یک کتاب بزرگ در تالیف این قالی نوشته است که همراه با نقشه های رنگین چند بار چاپ شده است.این قالی در گذشته متعلق به مقبره شیخ صفی و شاه اسماعیل صفوی بوده است و در سال 1893 میلادی تجارت خانه ای موسوم به زیگلر و شرکاء مقیم تبریز آنرا ـ«بدست آورد» و سپس کمپانی دیگری موسوم به ون سنت و شرکاء از آن خریده و بالاخره بدست موزه ویکتوریا و آلبرت لندن افتاد.